Het is bijna niet te missen: het vogelgriepvirus in Nederland komt steeds vaker voor. Het virus kan onder meer binnenkomen door trekvogels of import van levende besmette vogels en heeft grote gevolgen voor pluimveebedrijven. De keerzijde van de gangbare intensieve pluimveehouderij in Nederland heeft dan ook desastreuse gevolgen. Bij een besmetting op een bedrijf worden er direct maatregelen genomen. We kennen helaas allemaal de beelden van duizenden kippen die worden geruimd. Om verspreiding van het virus te voorkomen moeten pluimveehouders in heel Nederland hun kippen verplicht binnen houden (ophokken) en geldt er (in uitbraakgebieden) een vervoersverbod van landbouwdieren.
De ophokplicht in Nederland heeft inmiddels de termijn van 16 weken al verstreken, en dat betekent dat gangbare vrije uitloopeieren inmiddels onder het label scharreleieren verkocht moeten worden. Maar wat betekent de vogelgriep voor biologische en biodynamische bedrijven die onze eieren en vlees leveren?
Aanpassen
De ophokplicht geldt ook voor biologische of biodynamische bedrijven. Juist deze dieren zijn door hun natuurlijke gedrag gewend aan ruimte binnen én buiten. Scharrelen, zandbaden, wroeten in aarde of op gras- en kruidenrijk land. Dat moet op dit moment helaas anders.
Om ervoor te zorgen dat de kippen zoveel mogelijk hun natuurlijk gedrag kunnen blijven vertonen hebben zowel de Grote Kamp (Odin Demeter-eieren) als de Bonte Weide (biologische eieren van de kippenkar uit Stolwijk) een overdekte uitloop. Zo kunnen de kippen toch een beetje naar buiten.
Maar biologisch en biodynamisch is meer dan alléén scharrelruimte. Daarom mogen de eieren (en kipproducten) ook nu, na het verstrijken van 16 weken ophokplicht, onder het Skal of Demeter keurmerk worden verkocht in de winkel.
Demeter eieren
Sander Verbeek van De Grote Kamp: “Het ophokken zelf heeft al veel consequenties. Alleen noodzakelijk bezoek mag langskomen. En iedere keer dat we een stal ingaan doen we ander schoeisel en kleding aan. Gelukkig hebben we op onze biodynamische bedrijven nog geen besmettingen gehad. Ik maak we wel ernstig zorgen omdat er nu wekelijks nieuwe besmettingen zijn. Laten we hopen dat de huidige maatregelen het virus binnen de perken houdt en we de leveringen aan de winkels kunnen blijven garanderen.”
Sander: “Kippen die gewend zijn naar buiten te gaan zie je de eerste dagen nog voor de luikjes staan wachten tot ze opengaan. Daarna zie je dat ze eraan wennen om binnen te blijven. We doen veel om ze bezig te houden in de stal. Ze hebben zandbaden en we hangen balen luzerne op, wat ze lekker vinden en waar ze graag mee rondscharrelen. De overdekte uitloop is nog gewoon open, dus op die manier hebben ze toch een behoorlijk extra ruimte met het klimaat van buiten. Daarnaast werken we met veel minder kippen per m2 waardoor ze veel ruimte hebben en dus ook minder stress ervaren van de ophokplicht.” (Bron: Odin)
Onze biologische eieren van de Bonte Weide in Stolwijk
Voor de kippen van de Bonte Weide is vanaf de ingang van de ophokplicht een silo vrijgemaakt. Dit is een lange ruimte op het erf, afgezet met betonnen wanden waarop normaal gesproken het voer voor de geiten wordt opgeslagen. De silo heeft een overkapping gekregen waardoor de buitenruimte nu overdekt is. Deze plek wordt steeds opgestrooid met stro en kalkstenen waar de kippen graag in scharrelen. “Onze kippenkar (het nachtverblijf en de plek waar ze hun eieren leggen) staat er direct naast zodat ze binnen en ‘buiten’ kunnen zijn met toch nog veel bewegingsruimte. We merkten dat de kippen even moesten wennen aan de nieuwe buitenruimte”: vertelt Willy van de Bonte Weide. “Maar ze kiezen er in dit jaargetij ook vaak voor om lekker beschut bij elkaar te kruipen in de vertrouwde kippenkar.”
Keurmerk
Biologische en biodynamische pluimveehouderijen moeten aan heel veel normen voldoen. Bijvoorbeeld het voer, géén gebruik van antibiotica, geen branden van snavels om pikken te voorkomen, voldoende nest- en ‘stok’-ruimte (want daar slapen de kippen het liefst). Vrije uitloop naar buiten is één van de vele normen. Daarom mogen biologische eieren en kipproducten het keurmerk blijven dragen en gangbare bedrijven met vrije uitloop voorlopig niet.
